Nee joh, ik ben toch niet hoogbegaafd!
Veel hoogbegaafden ontdekken pas op latere leeftijd dat ze hoogbegaafd zijn. Doordat het bij hun kinderen wordt ontdekt, of dat iemand in hun omgeving ermee te maken krijgt. En dan is bovenstaande reactie toch vaak hun eerste. Hoe komt dat eigenlijk?
Misschien heb je je juist vaak onbegrepen gevoeld, of gefrustreerd, bijvoorbeeld wanneer je het gevoel had niet op één golflengte te zitten met de mensen in je omgeving. Misschien zijn er conflicten ontstaan die je niet kon plaatsen. Of misschien voelde het alsof je er niet bij hoorde, of anders was. En dat alles heeft je wellicht laten denken eerder dom dan hoogbegaafd te zijn.
Wat is hoogbegaafdheid eigenlijk?
Hoogbegaafdheid is meer dan alleen een hoog IQ (130+). Er zijn ook bepaalde zijnskenmerken die je bij hoogbegaafden terugziet. Het Delphi model van hoogbegaafdheid plaats deze kenmerken in de context:
Belangrijke kenmerken die hierin terugkomen zijn (behalve intelligentie): snelheid, intensiteit, creativiteit en hoogsensitiviteit (HSP). Hoogbegaafden hebben behoefte aan autonomie, zijn nieuwsgierig en gedreven en hebben vaak ideeën waarmee zij de wereld willen verbeteren. Wanneer ze in hun kracht staan, doen zij dit ook vaak!
Wat gebeurt er met je wanneer je dit model bekijkt? Vind je herkenning? Wanneer je hoogbegaafd bent zou het zomaar kunnen dat er ineens van alles op zijn plek valt.
Misschien wil je meer weten over hoogbegaafdheid. Er is allerlei interessante literatuur te vinden, ook steeds meer over hoogbegaafdheid bij volwassenen. Kijk bijvoorbeeld eens op deze pagina van HB-Webshop. Daar kun je boeken vinden van autoriteiten op het gebied van hoogbegaafdheid, zoals Tessa Kieboom, Noks Nauta, Rianne van de Ven, James T. Webb en Mia Frumau.
Hoogbegaafden bij de psycholoog
Bovenstaande kenmerken, samen met het gevoel op een andere golflengte te zitten dan anderen, kunnen ervoor zorgen dat je als hoogbegaafde psychische klachten ontwikkelt. Wanneer je vervolgens bij een hulpverlener belandt die (nog) geen kennis van hoogbegaafdheid heeft, kan het voorkomen dat de (gezonde) hoogbegaafdheidskenmerken worden geïnterpreteerd als symptomen van een psychiatrische diagnose. Zo is er bijvoorbeeld overlap met symptomen van ADHD (Attention Deficit and Hyperactivity Disorder), ASS (Autisme Spectrum Stoornis) en BPS (Borderline Persoonlijkheidsstoornis). Het komt dus nogal eens voor dat er bij hoogbegaafdheid wordt gehandeld naar een misdiagnose, met alle gevolgen van dien.
Dat wil overigens niet zeggen dat hoogbegaafden niet ook last kunnen hebben van een van deze (of andere) psychische aandoeningen. En ook dán is het nuttig om hoogbegaafdheid mee te nemen in de behandeling. Gelukkig wordt er sinds kort steeds meer aandacht besteed aan hoogbegaafdheid binnen de GGZ.
Dat is ook zo in mijn behandeltrajecten. Ik vind het belangrijk om hoogbegaafdheid bewust een plek te geven, omdat het je mede maakt tot wie je bent. En ook heeft het praktische implicaties. Zo heeft een hoogbegaafde bij EMDR meer afleiding nodig dan gemiddeld en kies je misschien eerder voor ACT van voor CGT.
Het kan trouwens zijn dat alleen al inzicht in je hoogbegaafdheid een deel van je psychische klachten vermindert. Je begrijpt bijvoorbeeld je gedachten, gedrag en gevoelens beter en kunt beter plaatsen hoe je in verhouding staat tot anderen. Dit kan ook een doel zijn voor een coachingstraject.
Wanneer je bij mij een behandeling of coachingstraject aangaat, kun je erop vertrouwen dat er kennis over én aandacht voor je hoogbegaafdheid is.
En deze psycholoog dan?
Zelf heb ik geen intelligentieonderzoek gehad en kan ik je niet vertellen of ik objectief hoogbegaafd ben. Wel herken ik mij in de kenmerken van hoogbegaafdheid zoals die in het Delphimodel staan weergegeven en merk ik dat ik vaak aansluiting vind bij hoogbegaafden.
In behandeling en coaching is het in eerste instantie belangrijk dat er een goede klik is tussen cliënt en psycholoog. Dus als je geïnteresseerd bent en wil ontdekken of we op één golflengte kunnen werken, nodig ik je uit om contact op te nemen, dan kunnen we dat onderzoeken.